Nadeszła wiosna, a wraz z piękną słoneczną pogodą i budzącą się dookoła zielenią swoją pracę rozpoczęły pszczoły. Coraz częściej można spotkać je w przydomowych ogródkach, parkach, lasach i łąkach.

Rasy pszczół – charakterystyka

W Europie znany jest gatunek pszczoły tzw. miodnej (Apis mellifera), który dzieli się na rasy. W Polsce wyróżnić można cztery rasy pszczół.

Pszczoła kaukaska – charakterystyczna jest jej szara barwa i niewielkie rozmiary ciała. Potrafi zbierać nektar z roślin, których nektarniki są niedostępne dla innych ras pszczół. Pszczoła kaukaska wylatuje z ula przy niższej temperaturze niż pozostałe pszczoły, dlatego częściej od innych ras to właśnie ją spotkamy na jesiennym spacerze.

Pszczoła środkowoeuropejska – posiada średniej wielkości budowę ciała i szarobrunatną barwę. Jest szczególnie pracowita podczas zbierania spadzi. Doskonale potrafi przystosować się do zmiennej pogody i nie straszne są jej chłody polskiego przedwiośnia.

Pszczoła włoska – to największa pszczoła wśród występujących w Polsce ras. To również najbardziej miodna rasa pszczół. Niezbyt dobrze znosi chłody, ponieważ pochodzi z krajów o raczej ciepłym klimacie.

Pszczoła kraińska – to bardzo pracowita rasa, która wylatuje z ula nawet pomimo trudnych warunków atmosferycznych. Wiosna to jej czas – właśnie wtedy rozwija się dynamicznie i osiąga największą siłę. Jej ulubione miejsca na czerpanie nektaru to sady oraz uprawy rzepaku ozimego.

Trzy postacie pszczół – matka, robotnice, trutnie

Matka pszczela jest wyraźnie większa od pszczół robotnic. Jej ciało jest znacznie mniej owłosione, przez co sprawia wrażenie połyskującego. Zwykle w rodzinie pszczelej obecna jest tylko jedna matka, która składa jaja (czerwi). Wyjątkiem, kiedy w ulu są dwie królowe jest np. łączenie rodzin pszczelich.

Matka żyje od trzech do pięciu lat. Swoją żywotność zawdzięcza diecie złożonej prawie wyłącznie z mleczka pszczelego, które wytwarzają pszczoły karmicielki.

Główną rolą matki jest składanie jaj oraz integrowanie rodziny za pomocą feromonów, które znajdują się w wydzielanej przez nią substancji matecznej.

Trutnie to kolejna warstwa społeczna w ulu. Różnią się od robotnic przede wszystkim większymi rozmiarami ciała oraz kształtem odwłoka. Cykl życia trutnia to średnio 60 dni.

W okresie letnim w rodzinie pszczelej występuje od kilkuset do kilku tysięcy trutni. Posiadają tylko jedno ważne zadanie do wykonania – unasienianie matek. W zależności od siły rodziny oraz warunków poużytkowych matka składa pierwsze jaja w drugiej połowie kwietnia lub w maju.

Robotnice to bardzo liczna grupa w ulu – w pełni sezonu jest ich około 60-80 tysięcy, zdarzają się również przypadki kiedy ich liczba opiewa w graniach 100 tysięcy. Latem żyją one od czterech do sześciu tygodni w zależności od natężenia prac. Długość życia robotnic w zimie to około osiem miesięcy (od końca sierpnia do początku kwietnia roku następnego).

W rodzinie pszczelej istnieją trzy grupy robotnic, które wykonują poszczególne czynności. Wśród nich są pszczoły karmicielki, woszczarki i zbieraczki. Nie jest ściśle określone, która grupa wykonuje dane zadanie, podział obowiązków zmienia się wraz z wiekiem pszczół.

W ciągu pierwszych trzech tygodni życia wykonują prace ulowe. Na przełomie pierwszego i drugiego tygodnia życia robotnice wylatują z ula, aby dokonać oblotu i nauczyć się lokalizacji ula.

Najbardziej wyczerpująca praca rozpoczyna się po ukończeniu trzeciego tygodnia życia – wtedy to swą pracę rozpoczynają zbieraczki.

Czym żywią się pszczoły, czyli odżywianie

Pszczoły odżywiają się miodem i pyłkiem kwiatowym. Węglowodany znajdujące się w miodzie dają pszczołom energię niezbędną do poruszania się i wytwarzania ciepła. Pyłek natomiast zawiera ogromne ilości aminokwasów, witamin oraz mikroelementów, co stanowi niezbędny dla ich organizmu materiał budulcowy.